【第十六届 蓝桥杯 省 C/Python A/Java C 登山】题解
题目链接:P12169 [蓝桥杯 2025 省 C/Python A/Java C] 登山
思路来源
一开始想的其实是记搜,但是发现还有先找更小的再找更大的这种路径,所以这样可能错过某些最优决策,这样不行。
于是我又想能不能从最大值出发往回搜,手玩了一下发现其实和记搜没什么区别,无非是把边给反向了。
那可能的做法就是强连通分量?我当时板子都掏出来了,但是模拟了一番之后就发现可以用并查集。
下面是正文。
算法:并查集
由于行列是同一套逻辑,所以下面只说同一列内的行操作,同一行内的列操作直接照抄即可。
设现在我们在 ( x , y ) (x, y) (x,y),且存在点 ( i , y ) (i, y) (i,y) 满足 i > x i > x i>x 且 a i , y < a x , y a_{i, y} < a_{x, y} ai,y<ax,y,那么我们可以从 ( x , y ) (x, y) (x,y) 向 ( i , y ) (i, y) (i,y) 连边表示 ( x , y ) (x, y) (x,y) 可达 ( i , y ) (i, y) (i,y)。
那么同理,如果我们在 ( i , y ) (i, y) (i,y),根据题中所说, ( x , y ) (x, y) (x,y) 满足 x < i x < i x<i 且 a x , y > a i , y a_{x, y} > a_{i, y} ax,y>ai,y,同样可以从 ( i , y ) (i, y) (i,y) 向 ( x , y ) (x, y) (x,y) 连边。
也就是说,只要存在一个逆序对,就有一对 双向边!
但是直接 O ( n 2 ) O(n^2) O(n2) 遍历 O ( m ) O(m) O(m) 次来连边有点太狂野了,这复杂度也过不去,所以我们开始寻找逆序对连边的等价命题。
先给出命题:
对于第 j j j 列,设 p r e [ i ] pre[i] pre[i] 表示前 i i i 个元素的最大值, s u f [ i ] suf[i] suf[i] 表示 [ i , n ] [i, n] [i,n] 内元素的最小值,如果 p r e [ i ] > s u f [ i + 1 ] pre[i] > suf[i + 1] pre[i]>suf[i+1],就连一条 ( i , j ) (i, j) (i,j) 到 ( i + 1 , j ) (i + 1, j) (i+1,j) 的边。
为了方便,做几点说明。
- 逆序对连边生成的边集为 E 0 E_0 E0,相邻连边生成的边集为 E 1 E_1 E1;
- 简写 ( l , j ) (l, j) (l,j) 到 ( r , j ) (r, j) (r,j) 连双向边为 l ⟺ r l \Longleftrightarrow r l⟺r。
下面证明二者等价。
若有 a l , j > a r , j a_{l, j} > a_{r, j} al,j>ar,j,那么有 l ⟺ r l \Longleftrightarrow r l⟺r,那么对于 i ∈ [ l , r ) i \in [l, r) i∈[l,r),一定有 p r e [ i ] > s u f [ i + 1 ] pre[i] > suf[i + 1] pre[i]>suf[i+1],那也就是说, E 1 E_1 E1 会包含 l ⟺ l + 1 , l + 1 ⟺ l + 2 , ⋯ , r − 1 ⟺ r l \Longleftrightarrow l + 1, \ \ l + 1 \Longleftrightarrow l + 2, \ \ \cdots, \ \ r - 1 \Longleftrightarrow r l⟺l+1, l+1⟺l+2, ⋯, r−1⟺r,这相当于包含了一条 l ⟺ r l \Longleftrightarrow r l⟺r 的双向边,所以 E 0 ⊆ E 1 E_0 \subseteq E_1 E0⊆E1。
若有 p r e [ i ] > s u f [ i + 1 ] pre[i] > suf[i + 1] pre[i]>suf[i+1],那么有 i ⟺ i + 1 i \Longleftrightarrow i + 1 i⟺i+1,同时,由前缀最大和后缀最小的性质可以得到,必然存在 l ∈ [ 1 , i ] l \in [1, i] l∈[1,i] 和 r ∈ ( i , n ] r \in (i, n] r∈(i,n],使得 a l , j > a r , j a_{l, j} > a_{r, j} al,j>ar,j,那么首先就有 l ⟺ r l \Longleftrightarrow r l⟺r。如果 l < i l < i l<i,说明 a l , j > a i , j a_{l, j} > a_{i, j} al,j>ai,j,那么由题目条件有 l ⟺ i l \Longleftrightarrow i l⟺i,同理如果 i + 1 < r i + 1 < r i+1<r,那么 i + 1 ⟺ r i + 1 \Longleftrightarrow r i+1⟺r,将这三条边合起来,就包含了一条 i ⟺ i + 1 i \Longleftrightarrow i + 1 i⟺i+1 的双向边,所以 E 1 ⊆ E 0 E_1 \subseteq E_0 E1⊆E0。
综上, E 0 = E 1 E_0 = E_1 E0=E1,二者等价。
设我们这样得到了 N N N 个连通块,第 i i i 个连通块的大小为 s i z i siz_i sizi,其块内最大值为 max i \max_i maxi,则最终答案为
∑ i = 1 N s i z i × m a x i . \sum\limits_{i = 1}^{N}siz_i \times max_i. i=1∑Nsizi×maxi.
时间复杂度 O ( n m ⋅ α ( n m ) ) O(\rm{nm \cdot \alpha(nm)}) O(nm⋅α(nm))
- 其中 α ( n m ) \rm{\alpha(nm)} α(nm) 是反阿克曼函数,一般可以看作 3 , 4 3, 4 3,4 左右的常数。
C++ Code
#include <bits/stdc++.h>using i64 = long long;struct DSU {std::vector<int> f, sz;DSU() {}DSU(int n) {init(n);}void init(int n) {f.resize(n);std::iota(f.begin(), f.end(), 0);sz.assign(n, 1);}int find(int x) {while (x != f[x]) {x = f[x] = f[f[x]];}return x;}int size(int x) {return sz[find(x)];}bool merge(int x, int y) {x = find(x);y = find(y);if (x == y) {return false;}sz[x] += sz[y];f[y] = x;return true;}bool same(int x, int y) {return find(x) == find(y);}
};template<class T>
void chmax(T &a, T b) {if (a < b) {a = b;}
}
constexpr int inf = std::numeric_limits<int>::max() / 2;int main() {std::ios::sync_with_stdio(false);std::cin.tie(nullptr);std::cout << std::fixed << std::setprecision(6);int n, m;std::cin >> n >> m;const int N = n * m;std::vector<int> a(N);for (int i = 0; i < n; i++) {for (int j = 0; j < m; j++) {std::cin >> a[i * m + j];}}DSU dsu(N);for (int i = 0; i < n; i++) {std::vector pre(m + 1, 0);std::vector suf(m + 1, inf);for (int j = 0; j < m; j++) {pre[j + 1] = std::max(pre[j], a[i * m + j]);}for (int j = m - 1; j >= 0; j--) {suf[j] = std::min(suf[j + 1], a[i * m + j]);}for (int j = 1; j < m; j++) {if (pre[j] > suf[j]) {dsu.merge(i * m + (j - 1), i * m + j);}}}for (int j = 0; j < m; j++) {std::vector pre(n + 1, 0);std::vector suf(n + 1, inf);for (int i = 0; i < n; i++) {pre[i + 1] = std::max(pre[i], a[i * m + j]);}for (int i = n - 1; i >= 0; i--) {suf[i] = std::min(suf[i + 1], a[i * m + j]);}for (int i = 1; i < n; i++) {if (pre[i] > suf[i]) {dsu.merge((i - 1) * m + j, i * m + j);}}}std::vector max(N, 0);for (int i = 0; i < N; i++) {chmax(max[dsu.find(i)], a[i]);}i64 ans = 0;for (int i = 0; i < N; i++) {if (dsu.find(i) == i) {ans += 1LL * dsu.size(i) * max[i];}}std::cout << 1.* ans / n / m << "\n";return 0;
}